Tez Savunması – Eda Nur Kış (MSCAR)

Eda Nur Kış – Kent ve Mimarlık Yüksek Lisans Programı

Doç. Dr. Güliz Özorhon – Tez Danışmanı

Tarih: 26.12.2024

Saat: 14.00

Yer: AB4-211

Konutun Dönüşümünde Teknolojinin Rolünü Belirlemeye Yönelik

Kavramsal Çerçeve ve İstanbul İçin Gelecek Tahayyülleri

Doç. Dr. Güliz Özorhon, Özyeğin University

Prof. Dr. Hülya Turgut, Özyeğin University

Prof. Dr. Çiğdem Polatoğlu Serter Yıldız Technical University

Özet

Bu tez, konutun teknoloji ile dönüşümünü kavramsallaştırarak İstanbul özelinde geleceğe dair tahayyüller geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bunun için öncelikle konut, teknoloji ve gelecek kavramları incelenmiş, bu kavramların aralarındaki etkileşim tartışılmıştır. Geleceğe yönelik öngörüler literatür taraması ile ele alınmış, farklı mecralar ile (ütopyalar, bilim kurgu sineması ve bilimsel araştırmalar) konutun geleceği araştırılmıştır. Bu bağlamda, hareketlilik, esneklik, dayanıklılık ve sürdürülebilirlik kavramları öne çıkan temel dinamikler olarak belirlenmiştir. Son yıllarda ise akıllı kentler, akıllı konutlar ve dijital domestisite kavramlarının bu dinamikleri destekleyen ve şekillendiren üst çerçeveler olarak kullanıldığı ve giderek daha fazla önem kazandığı tespit edilmiştir. Bu kavramlar, tez kapsamında, ilişkili oldukları teknolojiler ve konulara göre gruplandırılarak kodlar ile sınıflandırılmış, böylece, tez kapsamında konutun geleceğini anlamlandırmak için özgün-kavramsal bir zemin/çerçeve ortaya koyulmuştur.  Araştırmaya bağlam, İstanbul ile eklenmiştir. Buna bağlı olarak İstanbul özelinde konut-teknoloji etkileşimi öncelikle tarihsel bir perspektifle ele alınmış; sonraki aşamada güncel dinamikler Üsküdar ve Çekmeköy örnekleri ile üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, modernleşme, dijitalleşme ve pandemi gibi süreçlerin konut üzerindeki çelişkili etkilerini ortaya koymuştur. Bu etkiler tez kapsamında, geleceğe yönelik ipuçları sunan paradokslar ile yorumlanmıştır. Sonuç olarak, bu tez, konutun teknoloji ile dönüşümünü fiziksel ve anlamsal boyutlarıyla ele alarak, geleceğe yönelik bir perspektif sunmaktadır. İstanbul özelinde yapılan analizler, konutun dönüşümüne etki eden dinamiklerin kavramsal çerçevede nasıl şekillendiğini ortaya koymakta ve bu dönüşümün gelecekteki olası yönlerine dair öngörüler geliştirilmesine olanak tanımaktadır. Tezin sunduğu kavramsal çerçeve hem akademik literatüre katkı sağlamayı hem de İstanbul'da konutun geleceğini öngörmeye yönelik bir temel oluşturmayı hedeflemektedir. Ancak bu hedef belirli ‘bir’ geleceğe işaret etmez/edemez. Çünkü konu gelecek olduğunda ancak çoğul/çoklu imkanlardan söz edilebilir. Üstelik bu gelecekler de bugüne yapığımız her müdahale ile tekrar tekrar yeniden üretilirler. Bu hali ile gelecek muğlak ve belirsizdir denilebilir. Ancak yine de geleceği araştırmak ve öngörmeye çalışmak gerekli ve kaçınılmazdır. Bu tez kapsamında yapılan gelecek araştırması paradoksların üretilmesi ile sonuçlanmıştır. Öte yandan paradokslar bu tez için bir sonuç olsa da gelecek araştırmaları ve tartışmaları için bir başka başlangıç olarak yorumlanabilir. Paradokslar ile hem ileride yapılabilecek çalışmalarla konutun/kentin geleceğine dair olasılıkları tartışabilmek ve gelecek stratejileri geliştirmek için zengin bir potansiyel, hem de geleceği tartışmak için alternatif bir yaklaşım sunulmaktadır.

Bio

Eda Nur Kış, lisans derecesini Özyeğin Üniversitesi Mimarlık bölümünde tamamlamıştır. Şu anda Özyeğin Üniversitesi Kent ve Mimarlık programında yüksek lisans eğitimine devam etmekte olup, araştırma alanları arasında gelecek çalışmaları, kent, konut ve teknoloji konuları yer almaktadır.